Özellikle dört yaş üzeri çocukların yaptığı resimler olumlu ya da olumsuz birçok mesaj içeriyor. Tabii ki derin bir analizi işin uzmanlarına bırakmak lazım ama anne-babalar da bazen bazı ipuçlarını bu resimlerden yakalayabilir. Aile danışmanı ve sosyolog Asena Şeşen ile resim analizi üzerinde konuştuk.

Resim analizi nedir?

Resim analizi özellikle çocuk danışmanlıklarında kullanılan bir teknik diyebiliriz. Çocuklarla iletişim kurmak yetişkinler kadar kolay olmuyor, çocuğun iletişim diline girmek gerekiyor. Bu da resim ve oyun aracılığıyla mümkün. Çocukların çizdiği resimler bize çocuklar hakkında gelişimsel, kişisel ve psikolojik anlamda fikir veriyor. İçsel dünyalarının yansımasını analiz edilmesi diyebiliriz.

Kaç yaşındaki çocukların yaptığı resimler yorumlanabilir?

4 yaş ve üzeri çocukların resimleri analiz edilebilir. Fakat burada çocuğun çizim durumu da önemli, bazen çocuklar hala karalama dönemi tarzı çiziklerden ve dairelerden oluşan resimler çizebiliyor bu resimleri yorumlamak pek mümkün değil.

Resimlere bakarak bir çocuğun gelişim seviyesini de anlayabilir miyiz?

Gelişimi hakkında net bir şey resim analizi ile söylenemez, bu bir olasılık çalışması. Ama yaşına göre çizmesini beklediğimiz tarzların gerisinde olması gelişim geriliğinin göstergelerinden biri. Böyle bir durumla karşılaştığımızda takip ederek bir çocuk gelişimi uzmanına yönlendirme yaparız.

Çocuğun çizdiği hangi tip resimlere özellikle dikkat etmeliyiz?

Burada somutlaştırmak adına son zamanlarda ülkede gündem olan Elmalı davasındaki resimleri örnek vereyim. Bu resimlerin paylaşılması uygun değildi ama çoğu kişi görmüştür diye söylüyorum. Orada çocuklar yaşadıkları istismar durumunu yansıtmışlardı. Bu gibi ya da çocuğun normalde yaptığı tarzların dışına çıkan resimlerin üzerinde mutlaka durulmalı “TV’den, telefondan görmüştür etkilenmiştir” ihtimaline bırakmamak gerek.

Renkler ne ifade ediyor?

Renklerin bir anlamı var ama burada çocuğun tek resmine odaklanmak çok doğru değil, sıklıkla kullanım bizim açımızdan önemli. Örneğin kırmızı renk saldırganlık, siyah renk depresiflik ve içsel sıkıntıyı ifade edebilir ama çocuk bu renkleri çok sevdiği için de kullanıyor olabilir. Bu yüzden çocuğa resim çizdirirken gözlem yapıyoruz ve sonrasında resim hakkında konuşuyoruz.

Bir uzmana götürmeden önce ebeveynler resimlere nasıl bakmalı, nasıl yorumlamalı?

Ebeveynler genel anlamda çocuk resimlerini öylece bir kenara koymadan incelemeli. Aşırı bastırarak çizim yapılması, çok silgi kullanılması, koyu renklerin sıklıkla kullanımı ve resmin senaryosu fikir verebilir. Tam bir resim analizi yapabilmek için bu konuda eğitim almış birine başvurulması gerekiyor. 

Farklı şekiller, büyüklük küçüklük, perspektif gibi çizimlerden ne anlamalıyız?

Örneğin kâğıt kullanımı bize çocuğun özgüveni hakkında fikir verebilir. Kâğıdın çok küçük bir kısmını kullanan, figürleri çok küçük çizen çocuklarda içe kapanıklık görürüz. Kâğıdın dışına taşan resimler çizen çocuklarda depresif davranışlar vardır.

Mesela bir çocuk duyu organlarını oldukça büyük ya da oldukça küçük çizmişse bundan ne anlam çıkarmalıyız, bu önemli mi?

İnsan resimlerinde çocuğun çizdiği ve çizmediği her şeyi değerlendirmeye alırız. Bazı uzuvların eksik olması 7-8 yaşlarına kadar normalken bu yaşlar itibariyle resimlerde daha fazla ayrıntı bekleriz. Bu yaşta olan bir çocuk üzerinden konuşacak olursak; duyma problemi olan çocukların hiç kulak çizmediği ya da ihtiyaçtan ötürü kulağı çok büyük çizdiği görülür. Böyle bir sorunu olmayan çocuklarda kulağın olmaması çevreyi duymak istememe anlamına gelebilir. Çok büyük çizilen kulak başkaları tarafından dinlenme ihtiyacı olduğu anlamına gelebilir. Burada çocuk hakkında resim analizi öncesi aileden aldığımız anamnez analizi netleştiriyor.

Mutlu bir çocuk nasıl resim çizer?

Olumlu yorumladığımız birkaç ayrıntı şöyle; parlayan güneş, bacası tüten pencere ve kapısı olan bir ev, meyve veren ağaç, canlı renkler, gülen yüzler, kolları açık insan figürleri.

Bu konu ile ilgili ailelere ne söylemek istersiniz?

Ailelerin bu konuda bilinçlendiğini görüyorum, bu beni mutlu ediyor. Tavsiyem resimlerin öylesine şeyler olduğunu düşünmemeleri ve çocukları ile resimleri hakkında konuşmaları. Bu onlara normalde çocuklarının kendileri hakkında paylaşmadıkları birçok şeyi görme fırsatı sunacak.

Sizin MÜMKÜN mesajınız nedir? 

 Bir üst sürümümüzü ortaya çıkarmak mümkün. Dünyaya gelmiş olmak bence bir şans ve neler yapabileceğimizi göstermeliyiz. Elimizden geldiğince farkındalık sahibi olup kendimizi geliştirmeliyiz, bunun için de birçok fırsat bulmak mümkün. Davetiniz için teşekkür ediyorum, umarım okuyucularınız keyif alır.

Açılış fotoğrafı:Allan Mas-Pexels

©mümkün dergi

Yasal Uyarı: Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Yuka Ajans Yay. ve Org. Tic. Ltd. Şti.’ye aittir. Köşe yazısı/haberin tamamı ya da bir kısmı kaynak gösterilmesi ve/veya habere aktif link verilmesi halinde dahi kesinlikle kullanılamaz.
Ayrıntılar için lütfen tıklayınız.