mumkun_dergi_Web_logo_0432
Mümkün Dergi Yaşam Felsefe
YAŞLI DOĞAN BİR FİLOZOF: KIERKEGAARD
Felsefe

Yaşlı doğan bir filozof: Kierkegaard

Felsefe tarihinin bana göre en özgün karakterlerinden birisi olan Danimarkalı filozof Søren Kierkegaard daha soyadından başlayarak (Kierkegaard mezarlık anlamına gelmektedir.) gerçekten ilginç bir yazgının sahibidir. Tüm hayatını, insanın karar verebilme yetilerinin neler olduğunu/olabileceğini, seçimin ne anlama geldiğini düşünerek geçiren Kierkegaard nedendir bilinmez kendi ismiyle çok az eser yayınlamıştır.  Varlıklı bir ailenin hayatta kalan tek çocuğu […]

HEMEN OKU
İki Alan Tek Hakikat: Tasavvuf ile Kuantum Felsefesi
Felsefe

İki alan tek hakikat: Tasavvuf ile kuantum felsefesi

Kuantum fiziği ve tasavvuf, her ne kadar farklı disiplinlerden gelseler de ortak bir hakikati keşfetmeye çalışırlar: Evrenin ve insanın özü nedir? Kuantum fiziği atom altı parçacıkların davranışlarını incelerken tasavvuf, evrenin ve insanın manevi yönünü keşfetmeye çalışır. Bu iki alanın ortak paydasında, varlık bilincine ulaşma arzusu yatar. Kuantum felsefesi, “gözlemci” olarak insanın evreni nasıl etkilediğini sorgular. […]

HEMEN OKU
Schopenhauer, nam-ı diğer karamsarlığın filozofu…
Felsefe

Schopenhauer, nam-ı diğer karamsarlığın filozofu

Fikirleriyle varoluşçu felsefeyi, edebiyatı ve Freudyen psikolojiyi derinden etkileyen bu Alman düşünür, ayrıca estetiğin tüm biçimleri için geliştirdiği sanatsal yorumlarından ötürü sanatçılara sağladığı ilham nedeniyle “sanatçının filozofu” olarak da anılır. Schopenhauer ayrıca yaşadığı dönemin en mühim düşünürü olarak geçen Hegel’in iyimser felsefesine karşı geliştirdiği kötümser felsefesiyle tanınır. Hegel’den hiç haz etmeyen bu adam, bir dönem onunla […]

HEMEN OKU
Felsefe

Tin’in mutlak yolculuğu

Modern Çağ’ın Aristoteles’i” olarak da anılan Hegel, diyalektik sistemini felsefe, bilim, sanat, siyaset ve din tarihinin tamamını açıklamak için kullanmıştır. Bu tavrı yüzünden gericilik ve “sözde felsefe” yapmak gibi suçlamalara maruz kalan Hegel, yine de 19. yüzyıl Alman düşüncesinin zirvesi olarak kabul edilir. Yapıtlarını verirken genelde evren ve insanlık tarihinin akışına ve anlamına yönelik derin […]

HEMEN OKU
Felsefe

İnsan, taşıdığı benlik sayesinde bir şahsiyettir

Alman felsefesinin kurucu isimlerinden İmmanuel Kant, felsefe tarihinin kendisinden sonraki dönemini majör bir biçimde etkileyen filozof olmuştur. Felsefe literatüründe “Eleştirel Felsefe” olarak isimlendirilen sisteminin de kurucu babası olarak kabul edilir. Düşünce pratiklerinin ilk yıllarında Leibniz ve Wolff’tan oldukça etkilenen Kant, daha sonraki yıllarda ise kendisine esas ününü getiren eleştirel felsefesini Hume ve Rousseau’dan etkilenerek oluşturmuştur. […]

HEMEN OKU
Erdemin ilkeleri, sade ruhlu insanların yüreklerinde yazılıdır
Felsefe

Erdemin ilkeleri, sade ruhlu insanların yüreklerinde yazılıdır

Jean-Jacques Rousseau, siyaset, toplumsal özgürlük, insan hakları, eğitim ve inanç sistemleri üzerine geliştirdiği düşüncelerle tanınan İsviçre doğumlu Fransız filozof, denemeci, müzikbilimci ve romancıdır. Her düşünürü izahına yeltendiği birçok konu ile anlatmak işin içinden çıkılamaz bir çaba olduğu için Rousseau’nun en öne çıkan felsefi eğilimini en genel anlamda üç ayrı yönden ele almak olanaklıdır: Toplum sözleşmesi […]

HEMEN OKU
Adem’in mümkün dünyaları…
Felsefe

Adem’in mümkün dünyaları…

Eğer Tanrı mutlak iyiyse kötülük nasıl var olabiliyor? Sanırım yeryüzünde bu soruyu en azından bir kere bile olsa düşünmemiş kimse yoktur.Alman asıllı bir matematikçi olan Gottfried Wilhelm Leibniz, matematik alanı ile ilgili tahsili yaparken kafasını kurcalayan bu soruya yanıt arar ve matematikteki kombinasyon hesabından yola çıkarak felsefede de matematikteki gibi kombinasyon yasalarının geçerli olabileceğinden kuşkulanır. […]

HEMEN OKU
Spinoza’nın Tanrısı
Felsefe

Spinoza’nın Tanrısı

Görüşlerini anlamak için üzerinde oldukça zaman harcadığım Hollandalı filozof Baruch Spinoza’nın felsefesi, onun Yahudilikten aforoz edilmesiyle en etkin halini almıştır diyebilirim. Spinoza’nın dinden atılmasına sebep olan temel görüşü semavî dinlerin tam aksine Tanrı’nın cennete ya da farklı bir alemde olduğunu değil onun bizzat dünyada yer aldığını düşünmesidir. Spinoza için Tanrı doğadır, doğa da Tanrı’nın ta […]

HEMEN OKU
Toplumsal sözleşme kuramcısı: Hobbes
Felsefe

Toplumsal sözleşme kuramcısı: Hobbes

İngiliz filozof Thomas Hobbes, bir siyaset filozofu olarak tanınmasına rağmen aslında tarih, geometri, etik gibi pek çok alanla ilgili eserler vermiştir. Onu günümüze kadar taşıyan en önemli eseri ise Leviathan adlı yapıtıdır. Yaşamı süresince bir siyasi bir de kültürel olmak üzere iki farklı devrim yaşayan Hobbes, bu değişimlerin ışığı altında “devlet” gibi güncel hayatımızdaki daimî […]

HEMEN OKU
Felsefe

İnsanlığa, suçların sanatını öğreten düşünür: Machiavelli

Dünyanın ana probleminin güç ve iktidarın kimin elinde olacağı yarışından ibaret olduğunu aleni bir şekilde beyan eden bu ilginç Rönesans düşünürü, kanaatinden adı kadar emin olmuş olmalı ki Prens adlı kitabı hala günümüz liderleri tarafından bile okunur durumda. Her ne kadar dönemin darmadağınık İtalya’sının yeniden nasıl birleşebileceğini idrak ettirmek için mevcut prense ithafen yazılmış olsa […]

HEMEN OKU