İstedik ki sağduyulu,tarafsız ve açık görüşlü bir yayıncılık yapalım. Slogan atmayalım. Bir tarafın kat’i savunucuları olmayalım. Bilgi taşıyalım ve bunu yaparken o alanın güvenilir kaynaklarından,uzmanlarından,tezlerinden ve antitezlerinden faydalanalım.
Görüşlerini anlamak için üzerinde oldukça zaman harcadığım Hollandalı filozof Baruch Spinoza’nın felsefesi, onun Yahudilikten aforoz edilmesiyle en etkin halini almıştır diyebilirim. Spinoza’nın dinden atılmasına sebep olan temel görüşü semavî dinlerin tam aksine Tanrı’nın cennete ya da farklı bir alemde olduğunu değil onun bizzat dünyada yer aldığını düşünmesidir. Spinoza için Tanrı doğadır, doğa da Tanrı’nın ta […]
İngiliz filozof Thomas Hobbes, bir siyaset filozofu olarak tanınmasına rağmen aslında tarih, geometri, etik gibi pek çok alanla ilgili eserler vermiştir. Onu günümüze kadar taşıyan en önemli eseri ise Leviathan adlı yapıtıdır. Yaşamı süresince bir siyasi bir de kültürel olmak üzere iki farklı devrim yaşayan Hobbes, bu değişimlerin ışığı altında “devlet” gibi güncel hayatımızdaki daimî […]
Dünyanın ana probleminin güç ve iktidarın kimin elinde olacağı yarışından ibaret olduğunu aleni bir şekilde beyan eden bu ilginç Rönesans düşünürü, kanaatinden adı kadar emin olmuş olmalı ki Prens adlı kitabı hala günümüz liderleri tarafından bile okunur durumda. Her ne kadar dönemin darmadağınık İtalya’sının yeniden nasıl birleşebileceğini idrak ettirmek için mevcut prense ithafen yazılmış olsa […]
Sanırım felsefe tarihinin en meşhur cümlesi olan bu önermenin sahibinin ünlü düşünür Descartes olduğunu bilmeyenimiz yoktur. Bildiğimiz anlamdaki felsefeye giriş kapısını aralayan bu cümle, ilk kez Descartes’in ünlü eseri “Yöntem Üzerine Konuşma” adlı eserinde kendisine yer bulmuştur. Descartes’in rüyaları, hayalleri, hakikati, gerçekliği, deliliği sıfır noktasından başlayarak tekrar düşünmeye ve onların asıl yapılarını keşfetmeye karar verdiği […]
Copernicus’un yaşadığı dönem olan 15 yüzyılda ortaya attığı teorinin bilimsel düşünce yöntemine katkısını göz önünde bulundurduğumuzda onun için Rönesans’ın en mühim düşünürlerinden birisidir diyebiliriz. Nicolas Copernicus (bundan sonra kendisini yazıda Kopernik olarak anacağım) deyim yerindeyse insanlığının bilinen ilk varoluşsal travmasının fitilini de ateşleyen kişidir.J Kopernik, gökyüzünü gözlemleyerek vardığı sonuçları en lisan-ı münasip bir biçimde (lisan-ı […]
İnsanın dünyayı kavrayış şeklini uzunca bir süre etkisi altına alarak, hâkim söylemin kilise ve din adamlarına ait olduğu ve adını Orta Çağ ya da Skolastik Düşünce olarak adlandırdığımız dönem artık yerini yeni kavrayışlara bırakmaya başladığı tarihlerde kelime anlamı “yeniden doğuş” olan Rönesans, insanın düşünme edimlerinin, dinsel dogmalar (Tanrı buyrukları) yerine artık bireyi, aklı ve doğayı […]
Adam: “Hatırlıyor musun, sen bana bir zamanlar bazı davranışlarımı değiştirmeyi başarabilirsem eğer, beni tümüyle bağışlayabileceğini söylemiştin, böyle söylediğine göre demek ki sana karşı suçlu olduğumu düşünüyorsun. Onun için şimdi, soğukkanlılığını yitirmeden, kısa kısa cümlelerle, benim anlayabileceğim şekilde, ne bakımdan suçlu olduğumu söyleyebilir misin bana lütfen? Nasıl bir suç bu? Ben sana ne yaptım? Bilmek istiyorum.” […]
Maslow’un piramidinin alt basamakları tatmin edildikten yani, insanın yaşamsal ihtiyaçları giderdikten sonra ortaya çıkacak olan boş zamanlar insanın özgün üretimlerine olanak sağlayan kıymetli bölümlerdir. Kimileri böylesi zamanları tüketim ya da sömürüye yönelik harcarken kimileri ise hayatı, kendini ve en önemlisi sistemleri sorgulamaya adar. İnsanın dünyada var olma motivasyonuna dair mühim bir teorinin fikir sahibi olan […]
İnsanın bugüne değin yapılmış türlü çeşit tanımına bir ekleme de ben yapacak olsam, insan; pirimatların en meraklısıdır diye ifadelendirirdim dünyadaki varlığımızı. Ontolojik haysiyetimizi de buradan aldığımız, zihnimizin düşünebilme yetisini mevcut kılan ortak itkimiz merak etme kabiliyetimizde gizlidir. Merak eder insan… Kimi zaman başka insanları, kimi zaman başka coğrafyaları, kimi zaman geleceği, kimi zaman diğer alternatifleri, […]
Birçok felsefe tarihçisi için skolastik felsefenin vardığı doruk noktasını temsil eden, hatta kimi filozoflarca 13. yüz yıl Rönesansının “diyalektik şövalyesi” ilan edilen, Orta Çağ felsefesinin en önemli dil-diyalektik-mantık- ahlâk filozofu, tanrıbilimci Abelardus bana göre de bütün bir Orta Çağ felsefesinin en özgün düşünürlerinden biridir. Nedir Skolastik felsefe? Orta Çağ’daki düşünce faaliyetlerinin kabul görmüş adı olan […]
